» تنها نسخه نجات جامعه در شرایط فعلی فاصله گذاری اجتماعی است

در تمام فعالیت های سازمان یافته انسان پیش بینی هایی برای حوادث و وقایع غیر منتظره به عمل می آید که لازمه آن برنامه‌ریزی، سازماندهی، سرمایه‌گذاری و تجهیزات است. گاهی ابعاد این اتفاقات به گونه‌ای است که پیش‌بینی‌های قبلی توان جوابگویی ندارند.
در این مورد مدیریت خاصی لازم است که اصطلاحاً مدیریت شرایط اضطراری نامیده می‌شود، بعبارتی میتوان مدیریت شرایط اضطراری را به 

 نظامی پویا که با هدف کاهش احتمال وقوع شرایط اضطراری و کمینه سازی خسارات و صدمات مربوط به آن و همچنین جلوگیری از گسترش آن سطوح بالاتر و بازگرداندن سیستم به وضعیت عادی و معمولی طراحی شده است اطلاق داد.
همانطور که میدانیم دنیای پیرامون ما سرشار از خطراتی است که ما روزانه با انها سرو کار داریم . اگر این خطرات درست شناسایی نشوند و نتوانیم راه کار کنترلی مناسبی را بکار بگیریم آن خطر میتواند به وسیله یک محرک تبدیل به حوادثی گردند که گاه میتوانند خسارات جبران ناپذیری را به ما وارد نمایند . اگر ما بین خطر - حادثه - زیان یک رابطه دو مرحله برقرار کنیم براحتی میتوان فهمید که ما میتوانیم در مرحله قبل از وقوع حادثه که همان مرحله اول هست خطر را که پیش درامد حادثه و شرایط اضطراری هست کنترل کنیم و از وقوع حوادث ناگوار و پیامدهای آن جلوگیری نماییم .
حال باید بپرسیم چرا حادثه رخ میدهد؟ باتوجه به موارد ذکر شده علت وقوع حوادث میتواند عدم شناسایی خطرات باشد و یا شناسایی خطرات با عدم در نظر گرفتن راه کارهای کنترلی باشد ، که در این صورت تفاوتی با عدم شناسایی خطرات ندارد . پس میتوان به مجموعه اقدامات انجام شده در مرحله قبل وقوع حادثه اقدامات پیشگیرانه نام برد . اما اگر حادثه رخ دهد باید اقداماتی در جهت کاهش خسارت ناشی از پیامد ان حوادث بکار بگیریم که همه معمولا بیشتر شاهد این مرحله هستیم چون از اقدامات ساده و کم هزینه مرحله اول که همانا اقدامات پیشگیرانه هست غافل مانده ایم !!! با این توضیحات با هم دو مثال را بررسی میکنیم :

نخستین حادثه حریق جنگل میباشد ، که این روزها بحران اصلی کشور ما میباشد که همه شاهد تلاش بی وقفه مردان و زنان دلسوز برای خاموش کردن و یا کنترل حریق جنگل بوده ایم و  در این راه ما  جوانان  رشیدی را از دست داده ایم . گاها بدلیل عجز و ناتوانی در کنترل بحران حریق جنگل معترض به سازمان ها و نهاد ها میشویم ( که در جای خود قابل انتقاد میباشند ) . چرا برای کنترل حریق جنگل مردان و زنان و کودکان ما خود را به آتش میزنند ؟ آیا چیزی جز کاهش خسارت و آسیب به محیط زیست و حیوانات و همنوعان میبشاد؟؟؟ 

حال ویروس کرونا را بعنوان یک خطر در نظر بگیرید . حادثه این ویروس در قالب بیماری کرونا رخ خواهد داد و با توجه به رفتار ناشناخته خود هزاران تن از مردم کشور و دنیا را به کام مرگ برده است . 

حال اگر بیاد بیاوریم در روز های اول بروز و شیوع این ویروس در کشور همه مسولین و رسانه ها را نقد میکردید که شما امار فوتی ها را واقعی گزارش نمی کنید !!!! حال که امار فوتی ها روز بروز از تلویزیون و فضای مجازی انلاین به ما گزارش میشود چرا ما دچار رفتار ضد و نقیض با یک ماه و دوماه و سه ماه قبل که امار کمتر بود را داریم ؟ مگر همین ما برای خاموش کردن حریق به دل کوه و جنگل نمیزنیم و تعدادی شهید در این راه برجا نگذاشته ایم ؟ پس چرا در برخورد با نوعی دیگری از بحران  که حاصل گسترش آن، تلفات بیشمار همنوعان خودمان ( پدر ، مادر، برادر، خواهر ، دوست ، همسایه و ... )میباشد  هیچ توجهی و اهمیتی نمیدهیم؟!! آیا اینجا باز همه وظایف و مسولیت ها را به گردن نهادها و سازمان ها باید بیندازیم ؟! 

برای کنترل شرایط اضطراری موجود همه ماها مسولیم و وظیفه کنترل خطر ویروس کرونا را بر عهده داریم . اگر ما به وظایف خودمان عمل نکنیم چه انتظاری از کنترل گسترش بیماری و در پی آن فوت خودمان و یا عزیزانمان داریم ؟؟ ایا فکر آن را کردید اگر سطح اضطرار  این بیماری به مراحل بالاتر برسد دگر کادر درمانی نخواهد ماند برای مراقبت از شما که بیماران بعدی هستید؟

((ای که از دستت میرسد کاری بکن / پیش از آن کز تو نیایید هیچ کار )) 

یادمان باشد اولین مرحله از سلسه مراتب کنترل خطر حذف آن خطر میباشد ، حال که حذف ویروس کرونا امکان پذیر نیست باید سراغ مرحله دوم کنترل خطر که همان کاهش احتمال مواجه با خطر هست روی بیاوریم . آیا میدانید بخش عظیمی از کنترل در این مرحله دست ما مردم میباشد ؟ اگر ما حضور در مراکز تجمع را کم کنیم و برای انجام کارهای ضروری و روزمره از ماسک استفاده کنیم و فاصله اجتماعی را رعایت کنیم کمک عظمی به کاهش انتشار ویروس کرونا  و در نتیجه مواجهه کمتر مردم با این ویروس و کاهش پیامد مرگ و میر خواهیم شد ؟

آیا میدانید رونق کسب کار و شادی و تفریح مجددا با خانواده مستلزم رعایت یک ماهه تا دوماهه خود ما مردم خواهد بود ؟؟

توقع زیادی نداریم از شما عزیزان بزرگوار جز دوری از مراکز تجمع ، عدم برگزاری جشن ها و مراسمات ، کاهش دید و بازدید ها و دورهمی های زودگذر مان ، استفاده از ماسک و رعایت فاصله اجتماعی ، که به یقین تنها راه نجات ما خواهد بود .

اگر خانواده خود و جان خودتان اهمیت دارد کمک کنید و خومان را نجات دهیم .

توصیه اخر شعار این روزهای کرونایی ما 

نه به دعوت به جشن و مراسم و مراکز تجمع

سید هدایت الله شریعتی مهر 

مشاور و مدرس حوزه مدیریت بحران و مدیریت ریسک