راک نیوز : مدیر کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری کهگیلویه و بویراحمد گفت: در میان کوههای متعددی که در کنار یکدیگر در بخشی از کهگیلویه و بویراحمد صف کشیدهاند، تنگهای به نام سروک وجود دارد که در فارسنامه ناصری به معنی «گردونه سروهای کوچک» از آن نام برده شده که به تنگ تاریخی سولک معروف است. حمید رضا واعظی زاده در گفتوگو با ایسنا افزود:این نقوش در فاصله 50 کیلومتری شمال بهبهان ، بخش لیکک شهرستان کهگیلویه قرار دارد و قدمت آن به 299 میلادی یعنی به دوره اشکانی می رسد . تنگ سولک» به لحاظ آب و هوایی نسبت به سایر نقاط شهرستان بهمئی تفاوت زیادی دارد و پوشش گیاهی خوبی دارد.
وی اظهار کرد: در این مکان سه ستون سنگی یکپارچه و بلند دیده میشود که بر روی آنها نقش افراد مختلف در حالتهای گوناگون حجاری شدهاند و میتوان آنها را از لحاظ زیبایی با نقوش برجسته تخت جمشید مقایسه کرد.
مدیر کل میراث فرهنگی ، صنایع دستی و گردشگری کهگیلویه و بویراحمد بیان کرد: هر یک از این ستونها به خط نوشتههایی آراسته هستند که نشاندهنده خطوط باستانی است. این نقش برجسته که بر صخرهای در یک دره بلند از کوهپایههای زاگرس در شهرستان کهگیلویه تراشیده شده، به یک شاهزاده الیمائید که یک شاهزادهنشین تابع اشکانیان بوده منسوب است.
واعظی زاده ابراز کرد:نقوش برجسته تنگ سروک در سال 1841 میلادی به وسیله «آقای بارون دبود»(سیاح روسی) تشخیص داده شد و برای اولین بار آقای الستین در کتاب موسوم به جادههای قدیم ایران غربی منتشر شد. از تاریخ 1952 آقای هنینگ این نقوش و کتیبههای آن را با دقت مورد مطالعه قرار داد.
وی ادامه داد: در تنگ سروک حداقل چهار مجموعه نقش برجسته موجود در سنگی که از کوه جدا شده که یکی از نقوش برجسته نقش دو نفر را در حال ایستاده نشان میدهد که هر دو قبا و شلواری به سبک لباسهای عهد اشکانی پوشیدهاند. نمای شرقی این تخته سنگ شخصی را نشان میدهد که روی تختی دراز کشیده در حدود 600 متر دورتر در مجموعهای از نقوش برجسته دیگری است که احتمالا قسمت اصلی این مجالس را نشان میدهد.
مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری کهگیلویه و بویراحمد بیان کرد: روی نمای غربی تخته سنگ اولی، نقوش در سه ردیف دیده میشود که در نقوش دیگر بهتر محفوظ ماندهاند. در ردیف بالا از قسمت چپ ابتدا فردی که شاید شاه باشد، روی تختی نشسته، در طرفین او اشخاصی ایستادهاند، در نقش وسط سواری به شیری حمله کرده است و در بالای او کتیبهای به خط پهلوی اشکانی دیده میشود. در ردیف پایین مردی با یک شیر در حال جنگ است. در طرف شمال غربی این تخته سنگ یک نفر روحانی در کنار آتشدانی ایستاده و آتشدان روی سکوی سه طبقهای قرار دارد. روی طبقه زیرین این سکو کتیبهای به خط پهلوی اشکانی است. روی نمای شمالی آن نیز مجلسی در دو طبقه نمایانده شده است. در طبقه بالا مردی خوابیده و تاجی در دست دارد و بر روی دست چپ خود لمیده است و در سمت چپ این شخص سه سرباز نیزه به دست دارند و در لابلای آنها سه خط به زبان پهلوی اشکانی نوشته شده است. در طبقه زیرین شبیه سه نفر نمایان است که کمی پاک شده است.
واعظی زاده عنوان کرد: به فاصله کمی در طرف شمال این تخته سنگ نقش برجسته دیگری است که روی نمای جنوبی آن یک اسب سوار نشان داده شده است.
وی گفت: در حدود شش متر دورتر یک تخته سنگ دیده میشود که مه از کوه بیرون آمده و روی آن اشخاصی که در کنار آتشدان نقش شده، دیده میشود. هنینگ زمان این نقوش را در حدود آخرین ربع قرن دوم میلادی یا اوایل قرن سوم میداند.
مدیر کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری کهگیلویه و بویراحمد ادامه داد: همچنین شاهزادهای به صورت سواری مصور شده است که شیری را میکشد یا با دشمنی جنگ تن به تن میکند و این برای اجتماعی که بر پشت اسب زندگی میکنند، تصویری مطلوب است. در جای دیگر همان شاهزاده دیده میشود که ایستاده و بزرگتر از اشخاص دیگر در صحنه است و شاهزادهای را به تخت مینشاند، بعد در برابر یک قربانگاه که به شکل تخته سنگ مخروطی شکل است و دیهیمی روی آن قرار دارد که به ستایش ایستاده است. سپس در طرف چپ قربانگاه بر روی یک تخت که بر پایه سه عقاب قرار داردف به طرز ایرانیان نشسته و دست راست خود را با حلقه مظهر قدرت به سوی دو تن از سران تابع خود گسترده است.
وی گفت: کمی دورتر مجلسی است که در آن یک ایزد به شاهزادهای مقام میبخشد و پس از آن صحنه جنگ یک شاه که بر اسبی سوار است و خود و الستین زره بر تن دیده میشود که با نیزه خود به دشمن حمله میکند.
واعظیزاده اظهار کرد: این نقوش برجسته مشابه نقش رستم است که میتوان آنها را به بهرام دوم ساسانی، بهرام سوم ساسانی، هرمز دوم و شاهپور دوم نسبت داد. بعضی جنبهها در این مجسمههای صخرهای مشترکند. در همه این نقوش جنگاوران سوار بر اسب هستند. تنها سلاح مورد استفاده آنها نیزه بلند است و فاتح در سمت چپ لوحه قرار دارد.
وی اضافه کرد: تعداد افراد نقوش تنگ سروک 40 نفرند. حیوانات شامل هفت نقش دو اسب، دو شیر و سه پرنده است. در این نقوش سلاحها عبارتند از نیزه بلند، شمشیر، خنجر، گرز، تبرزین، چماق، کمان، تیر، ترکش و نقش پرچم. یکی از مشخصات مهم اثر تنگ سروک نمایش چهره کامل انسانی است که هم با آثار اشکانیان و هم با آثار ساسانیان متفاوت است.
به گزارش ایسنا، محوطه 200 هکتاری «تنگ سولک» به نوعی وسیعترین منطقه به لحاظ تاریخی واجد ارزش و ثبت شده استان و حتی کشور و به لحاظ سبقه ثبتی و تاریخی به ثبت آثار ملی نیز رسیده است و امیدواریم که بتوانیم با کار مرمت، تعیین حریم و کار تحقیقاتی بهصورت جدی وارد ثبت جهانی کنیم، چون پتانسیل ثبت جهانی را دارد.
تنگ سولک
تنگ سولک
تنگ سولک
تنگ سولک
» اخبار مرتبط:
» اشتراک گزاری خبر