» کشاورزان رغبتی برای روشن کردن تراکتورها ندارند

 سازمان هواشناسی كهگیلویه و بویراحمد اعلام كرده است بارندگی در سال زراعی 1391 بیشتر از نرمال خواهد بود اما برخی كشاورزان معتقدند كار در مجموعه ای كوچك از زمین های كشاورزی استان دیگر درآمدی ندارد.
'سید محمد موسوی' كشاورزی 60 ساله ساكن روستای بردیان از توابع شهرستان كهگیلویه پدر بزرگش زمانی صدها هكتار زمین داشت كه خود، فرزندان و تعدادی از اهالی روستا بر روی آنها كار می كردند اما حالا شرایط تغییر كرده است.
او می گوید: باوجودی كه هیچ گاه زمینی را خود، پدر یا بردارانش نفروخته ایم اما زمین ها در هر نسلی یكی پس از دیگری بین فرزندان تقسیم شده است و سهم او اینك فقط شش هكتار زمین است.
موسوی كه به گفته خودش زمانی از راه دامداری و كشاورزی زندگی پر رونقی داشته است می گوید: چندین نفر در زمین های ما كار می كردند و خانواده های بسیار زیادی با استفاده از آنها زندگی خوبی داشتند.
اما او هم اینك در شش هكتار زمین دیمی هر ساله گندم می كارد كه به گفته خودش سال گذشته از این راه تنها 40 میلیون ریال درآمد داشته است كه بین خود و شریكش تقسیم شد.
او می گوید: شش هكتار زمین كه به من به ارث رسیده است نیز بین چهار نفر از پسرانم تقسیم خواهد شد و تقسیم شدن مداوم زمین ها میان نسل های گوناگون باعث كوچك شدن آنها و بی رونقی كشاورزی در این روستا شده است.
موسوی می گوید: هیچ یك از پسرانم علاقه ای به كار كشاورزی ندارند و معتقداند كه كشاورزی در این شرایط كار كم درآمدی است.
به گفته او همه روستاهای این منطقه همین وضعیت را دارند و زمین های كم در دست تعداد زیادی افراد است كه برای كسی به صرفه نیست تا برروی آنها سرمایه گذاری كند.
'محمد نبی' كشاورز 57 ساله كه در گذشته زندگی خود را از باغداری و كشاورزی گذرانده است می گوید: من از نظر بدنی نسبت به 10 یا 20 سال پیش ناتوان شده ام و قادر به ادامه این شغل نیستم و فرزندانم هم به این كار بی علاقه اند.
احسان پسر 23 ساله این مرد می گوید كه در دانشگاه رشته مكانیك می خواند و اصلا علاقه ای به كارهای كشاورزی و دامداری ندارد.
از سویی دیگر 'محمد حسین'، كشاورز 40 ساله اصفهانی كه به همراه پسر عمویش علی محمد چهار هكتار زمین را تابستان امسال در همین روستا اجاره كرده بود می گوید: درآمد ما در این تابستان 800 میلیون ریال بود كه برای سه ماه كاركردن و 70 میلیون ریال سرمایه گذاری درآمد مناسبی است.
محمد حسین معتقد است همین مقدار زمینی كه هم اینك در اختیار كشاورزان روستا قرار دارد با میزانی از مهارت، دانش ، سرمایه گذاری و خطرپذیری درآمد زیادی خواهند داشت.
'جبار خشنوری' كارشناس كشاورزی هم می گوید: مشكلی كه مردم این منطقه دارند نداشتن زمین های وسیع نیست بلكه آنها مهارت و دانش كمی در زمینه كشاورزی دارند.
وی اضافه می كند: اگر جهاد كشاورزی برنامه هایی برای آموزش و انتقال تجربه های كشاورزان موفق سایر استان های كشور در كهگیلویه و بویراحمد برگزار كند شاید شرایط تغییر كند.
به گفته این كارشناس كشاورزی برای كاهش پیامدهای بد خردشدن زمین ها تاكنون راه حل هایی همانند تشكیل تعاونی های روستایی، شركت های سهامی زراعی، و كشت و صنعت واحدهای مكانیزه بزرگ مطرح شده است.
خشنودی می گوید: در استان كهگیلویه و بویراحمد در برخی موارد شركت های سهامی زراعی اقدام به اجاره زمین های خرد كشاورزان كردند كه نتیجه آن درخشان بود.
به گفته وی، این شركت ها زمین ها را با توجه به نوع محصول و فصل كشت اجاره كردند كه هم برای زمین داران و هم سرمایه گذران سودده بوده است.
خشنودی اضافه می كند: این شركت ها از توانایی مالی، مهارت و تخصص كافی برخوردار بودند و به دلیل كشت در سطح وسیع توانستند جلوی سوء استفاده واسطه ها را نیز بگیرند.
علاوه بر نداشتن مهارت كافی كشاورزان و كوچك بودن زمین های كشاورزی، برخی نیز به خشكسالی و كمبودن آب در استان اشاره می كنند.
اما كهگیلویه و بویراحمد كه یك درصد خاك و همین میزان جمعیت كشور را دارد بر اساس آمارهای رسمی 10 درصد منابع آبی ایران را داراست.
مدیرعامل شركت آب منطقه‌ای كهگیلویه و بویراحمد می‌گوید: میانگین متوسط بارندگی در سطح كشور حدود 250‌میلی‌متر است؛ درحالی‌كه متوسط بارندگی در جهان افزون بر 880‌میلی‌متر و در این استان 735‌میلی‌متر است كه میزان بارندگی در كهگیلویه و بویراحمد بسیار بیشتر از متوسط بارش در ایران است.
'علی لطفی' با بیان اینكه این استان 500 شاخه رودخانه دائمی و فصلی دارد، می‌گوید: كهگیلویه و بویراحمد با 7/11 میلیارد مترمكعب آب، نزدیك به 10درصد منابع آبی ایران را داراست.
بیشتر كشاورزان و كارشناسان دلیل كمبود آب را كم توجهی به سدسازی و مهار آبهای روان می دانند.
هر چند تعدادی سد در دست ساخت است و كشاورزان امیدوارند زمانی بتوانند از آب این سدها بهره مند شوند اما هم اینك در كهگیلویه و بویراحمد تنها یك سد بزرگ وجود دارد كه آب شش هزار هكتار از زمین های كشاورزی گچساران را تامین می كند.
استاندار كهگیلویه و بویراحمد نیز معتقداست مشكل اساسی كشاورزی در بهره وری پایین آب ها و هدر رفتن آن است و اضافه می كند: مناطق زیادی در این كشور نیستند كه قابلیت های كشاورزی این استان را داشته باشند.
'سید حسین صابری' با اشاره به تفاوت های اقلیمی كهگیلویه و بویراحمد با دیگر استان های كشور می گوید: باید پذیرفت كشاورزی استان ظرفیت های بسیاری برای توسعه دارد و سرمایه گذاری در آن بازده اقتصادی فراوانی خواهد داشت.
وی معتقد است: به دلیل حاصلخیزی خاك، شرایط زمین های استان در هر دو گونه مسطح و شیب دار برای توسعه كشاورزی مناسب است و باید از این فرصت جغرافیایی بهره مناسب را برد.
به گفته صابری مسطح ترین دشت ها در كهگیلویه، چرام، گچساران و تا حدی باشت وجود دارد كه ظرفیت دوبار كشت در سال را دارند.
وی با اشاره به اینكه كهگیلویه و بویراحمد دومین استان پربارش ایران است می گوید: آب در این استان به فراوانی یافت می شود در حالی كه كشاورزان آن همیشه در زمینه آب مشكل داشته اند.
صابری می گوید: در بسیاری موارد فاصله آب های جاری در رودخانه ها با زمین كشاورزان كمتر از یك كیلومتر است كه تنها به لوله كشی و انتقال آب نیاز دارد.
به گفته وی هم اینك 22 سد كوچك و بزرگ در كهگیلویه و بویراحمد در دست مطالعه یا در حال ساخت است كه با بهره برداری از آنها بخشی از مشكلات فراروی آب استان برطرف خواهد شد.
كهگیلویه و بویراحمد بیش از 165 هزار هكتار زمین مناسب برای كشت پاییزه دارد كه سال گذشته 196 هزار تن گندم از این میزان زمین برداشت شد.
شاید كشاورزی كهگیلویه و بویراحمد در سال های گذشته از خرد شدن زمین ها، دیمی بودن مزارع و نداشتن تخصص و مهارت كافی در رنج بوده است اما با در نظرگرفتن سدهای دردست ساخت، تشكیل شركت های زراعی در سال های اخیر و انتقال تجربه های كشاورزان موفق سایر استان ها به كشاورزان استان آینده بهتری برای این بخش از اقتصاد پیش بینی می شود.