گروه سياسي| به دنبال دستور فرود يك فروند هواپيماي متعلق به شركت هواپيمايي ايراناير در فرودگاه بغداد براي انجام بازرسي، مقامات در تهران واكنش نشان دادند و وزير دفاع نيز براي نخستين بار از زمان پيروزي انقلاب اسلامي به عراق سفر كرد. اين هواپيما ظهر روز سهشنبه از تهران راهي دمشق بود و حين عبور از آسمان عراق بنا به درخواست بغداد در فرودگاه بينالمللي اين شهر فرود آمد. اين هواپيما پس از انجام بازرسيها و تاييد محموله آن به سوي سوريه پرواز كرد. اين اقدام پس از آن صورت گرفت كه هوشيار زيباري، وزير امور خارجه عراق در اوايل هفته جاري از تصميم دولت بغداد مبني بر بازرسي هواپيماهاي ايراني خبر داده بود كه از آسمان عراق ميگذرند و مقصد آنها سوريه است. وي خاطرنشان كرد، مقامات جمهوري اسلامي نيز در جريان اين تصميم قرار گرفتهاند.
ماهها پيش از اعلام اين تصميم، كاخ سفيد با طرح ادعاي ارسال تجهيزات از ايران به سوريه با استفاده از هواپيماهايي كه از آسمان عراق ميگذرند، دولت مالكي را تحت فشار قرار داد تا اين پروازها را متوقف كنند. اين پروازها كه از ماه جولاي آغاز شده بود پس از چند روز با درخواست مستقيم بغداد متوقف شد اما دوباره از ماه مارس اين پروازها برقرار شد.
در همين زمان بود كه برخي مقامات امريكايي در سفر به عراق در گفتوگوي مستقيم با مقامات بغداد از آنها خواستند در صورتي كه پروازها را ممنوع نميكنند دستكم آنها را بازرسي كنند. هيلاري كلينتون، وزير امور خارجه امريكا نيز در جريان نشست اخير دوستان سوريه به طور مستقيم از همسايگان سوريه خواست مانع ارسال تجهيزات از طريق مسيرهاي هوايي يا زميني خود به سوريه شوند.
اما اعلام خبر بازرسي از يك هواپيماي ايراني در فرودگاه بغداد، با توجه به روابط نزديك دولت كنوني عراق با جمهوري اسلامي، واكنشهاي تندي از سوي مقامات در تهران به همراه داشت.
حق عمل متقابل
حسن داناييفر، سفير ايران در عراق در واكنش به اين اقدام اين بازرسي را «خلاف توافقهاي سازمانهاي هواپيمايي دو كشور» دانسته و تاكيد كرد: اين مساله حق عمل متقابل را براي ما محفوظ نگه ميدارد. هر چند ما تمايل نداريم وارد چنين فضاهايي شويم و اميدواريم اين مساله ديگر تكرار نشود.
آنطور كه سفير ايران به ايسنا گفته است در دو ماه اخير مباحثي در اين باره از جانب امريكاييها و برخي منابع ديگر مطرح شد و مسوولان عراقي عنوان كردند كه اگر مدركي در اين باره داريد ارائه دهيد اما آنها بدون ارائه هيچ مدركي بر بازرسي هواپيماهاي ايراني اصرار داشتند.
داناييفر با بيان اينكه ما مراتب اعتراض خود را اعلام كردهايم، خاطرنشان كرد: ضمن پيگيري اين موضوع «اميدواريم اين مساله ديگر تكرار نشود.»
داناييفر در پاسخ به اينكه هواپيماي مذكور باربري بوده است يا مسافربري، با بيان اينكه از جزييات اين مساله اطلاعي ندارم، تصريح كرد: نماينده ايراناير روز سهشنبه با ما تماس گرفت و اين مساله را به ما اطلاع داد. ما اين موضوع را پيگيري كرديم و پس از بررسيها و انجام بازرسي از سوي عراق، موضوع خاتمه يافت و هواپيما به مسير خود ادامه داد.
درخواست نابجاي امريكا
حسن كاظميقمي، سفير پيشين ايران در عراق در گفتوگو با ايسنا، با اشاره به اقدام دولت عراق در بازرسي هواپيماهاي ايراني كه از آسمان اين كشور عبورميكنند و به سمت سوريه ميروند، اظهار كرد: اين مساله موضوعي بين ايران و عراق نيست بلكه از سوي امريكاييها و با توجه به سياست خصمانهشان نسبت به مردم منطقه و سوريه مطرح ميشود. آنها مدعي هستند كه از طريق مسير هوايي ارسال مواد ممنوعه صورت ميگيرد.
او با اشاره به افزايش همكاريها ميان ايران و عراق به ويژه در زمينه زيارتي و گردشگري گفت: در حال حاضر در هفته 60 پرواز به شهرهاي مختلف عراق از ايران صورت ميگيرد و اين روند رو به افزايش است و تاكنون هيچ مشكلي در اين روند به وجود نيامده است؛ بنابراين هر دو كشور در چارچوب توافقها بايد عمل كنند.
كاظميقمي با تاكيد بر اينكه اقدام به بازرسي هواپيماي ايراني كه روز سهشنبه از سوي عراق صورت گرفته است درخواست غيرقانوني و نابجا از سوي امريكاييها بوده است، گفت: البته بازرسي نسبت به پروازهايي انجام ميشود كه به مقصد سوريه ميروند بنابراين موضوع ارتباطي به پروازهاي ايران به عراق ندارد.
سفير پيشين ايران در عراق ادامه داد: اما سياست دولت عراق همواره متناسب با مصلحتهاي منطقه و عراق بوده است همچنين سياست عراق در قبال سوريه نيز مغاير با خواستهها و سياست نابجاي امريكاييها بوده است.
تاكيد بر تفاهمنامههاي دفاعي
سردار سرتيپ پاسدار احمد وحيدي - وزير دفاع جمهوري اسلامي ايران - در راس يك هيات عاليرتبه دفاعي و بنا بر دعوت همتاي عراقي خود، صبح روز گذشته براي انجام ديدار رسمي، وارد بغداد شد. وزير دفاع در بدو ورود به فرودگاه بينالمللي بغداد، طي گفتوگويي با خبرنگاران بدون اشاره به موضوع بازرسي از هواپيماي ايراني در بغداد با ابراز خرسندي از سفر به اين كشور گفت: اشتراكات و ظرفيتهاي فراواني كه در عرصههاي مختلف سياسي، امنيتي، اقتصادي و فرهنگي ميان دو كشور وجود دارد اقتضا ميكند روابط ايران و عراق تا بالاترين سطح گسترش يابد. وي كه نخستين وزير دفاع جمهوري اسلامي است كه به عراق ميرود با بيان اينكه سياست اصولي و خدشهناپذير جمهوري اسلامي ايران گسترش همهجانبه همكاري با كشورهاي منطقه به ويژه كشورهاي همسايه است، گفت: كشور عراق از جايگاه خاص و ويژهيي در سياست خارجي و ديپلماسي دفاعي ايران برخوردار است. همچنين در ديدار وحيدي با سعدون الدليمي وزير دفاع عراق، بر اجرايي شدن تفاهمنامههاي دفاعي ميان تهران و بغداد تاكيد شد. وزير دفاع ايران با بيان اينكه «اراده رهبران دو كشور بر توسعه همهجانبه و متوازن مناسبات و با تاكيد بر استقلال و حاكميت ملي و تماميت ارضي يكديگر استوار است»، گفت: روابط دفاعي و اعتمادسازي كامل در اين حوزه موجب تقويت ساير بخشها خواهد شد. وزير دفاع عراق نيز در اين ديدار ضمن ابراز خرسندي از سفر همتاي ايراني خود به عراق گفت: اين سفر در مسير تحكيم و تقويت منافع دو كشور بسيار مهم است.
هيچ سلاحي نبودمقامات عراقي گفتند كه بعدازظهر سهشنبه نخستين بازرسي از يك هواپيماي ايراني را انجام دادند و پس از آنكه هيچ سلاحي در آن نيافتند اجازه پرواز را صادر كردند.
ناصر بندر، رييس هوانوردي غيرنظامي عراق به رويترز گفت: بعدازظهر (سهشنبه) متخصصان و عناصر امنيتي ما يك هواپيماي ايراني به مقصد دمشق را بررسي كردند. آنها هيچ چيزي كه ناقض ممنوعيت ارسال تسليحات به سوريه باشد نيافتند.
همچنين سخنگوي دولت عراق تاكيد كرد كه هواپيماي ايراني كه به مقصد دمشق پرواز ميكرد، حامل سلاح نبود.
علي الدباغ در گفتوگو با سومريهنيوز بيان كرد كه بعد از بازرسي از يك هواپيماي باربري ايراني به آن اجازه داده شده است كه به سمت سوريه پرواز كند. وي تاكيد كرد كه اين هواپيما حامل سلاح به دمشق نبوده است. دباغ ادامه داد: مسوولان عراقي به هواپيماي باربري ايران اجازه دادند تا بعد از بازرسي شدن در فرودگاه بينالمللي بغداد از حريم هوايي عراق براي حركت به سمت سوريه استفاده كند چراكه بازرسيها نشان داد اين هواپيما خالي از هرگونه سلاح بوده است. همچنين ويكتوريا نولاند، سخنگوي وزارت امور خارجه امريكا در اين زمينه مدعي شد: ما اين را بسيار مثبت در نظر ميگيريم كه دولت عراقي گامهايي را در جهت بازرسي محمولههايي كه از قلمرو آن به مقصد سوريه عبور ميكنند برداشته است. وي افزود: اميد ما اين است كه اين نوع محمولهها به صورت منظم بازرسي شوند