» تداوم اين وضعيت فروپاشي اقتصاد است

استاد دانشگاه و کارشناس مسائل اقتصادي گفت: وضعيت اقتصادي ايران به حساس‌ترين شرايط در سال‌هاي اخير رسيده است و علي‌رغم اينکه بعضي افراد آن را اقتصاد شکننده مي‌دانند ولي مي‌توان با صراحت گفت که شرايط شکننده دليل شکستگي نيست‌. اما اگر براي رفع ترک‌هاي ايجاد شده چاره‌جويي نشود نگراني از اينکه وضعيت بسيار غيرقابل کنترل شود مي‌تواند باشد . دکتر محمد خوش‌چهره استاد اقتصاد دانشگاه تهران و کارشناس مسائل اقتصادي در گفت‌وگو با الف گفت: حوادثي که در روز‌هاي گذشته ناشي از تضعيف جدي پول ملي و متعاقبا واکنش‌هاي بعضي از فعالين و جريانات اقتصادي تحت عنوان اعتصاب را شاهد بوديم مبين جدي بودن مسائل است. اگر چه براي اهل فن فراتر از اين شاخص‌ها تعطيلي غيرمتعارف واحدهاي توليدي‌، ميزان بيکاري ناشي از اين تعطيلي‌ها و سنگيني رکود همراه با کاهش ارزش پول ملي و موانعي که در سر راه توليد اعم از مشکلات نقدينگي‌، قيمت ارز‌، موانع در سر راه ورود مواد اوليه و امثال آن شرايطي را پيش آورده که من آن را به اقتصاد صدمه ديده تشبيه مي‌کنم. وي با تشبيه اقتصاد کنوني به مصدوم ناشي از تصادف گفت‌: در اينچنين حالتي قطعا وضعيت نامناسب مصدوم مثلا شکستگي اعضاي استخوان‌هاي مختلف بدن که مفهوم آن اختلالات در توليد است يا مثلا بيرون زدن استخوان از آرنج که مبين حجم بالاي بيکاري است و تورم صورت ناشي از ضربه که مي‌تواند سطح قيمت‌ها باشد. اما در کنار اين بريدگي رگ شرياني در پا که خون زيادي را خارج مي‌کند در چنين حالتي قطعا نبايد براي توجه به مصدوم مسائل را به نادان و بي هوش بودن راننده معطوف کرد، مسائلي از اين نوع در اقدامات آني معنايي ندارد . اين مصدوم احتياج به اقداماتي دارد از جمله اقدامات آني و بعد اقدامات کوتاه مدت‌، اقدامات ميان مدت و بلند مدت . اين نماينده مجلس هفتم ادامه داد: قطعا عدم تشخيص درست اولويت‌ها و متعاقبا عدم تشخيص درست اقدامات متناسب با زمان مي‌تواند يک انحراف و چالش جدي از بعد مديريت استراتژيک ايجاد کند .يعني اگر حتي قائل باشيم موانع و ايراد‌ها را خوب مي‌بينيم اما اگر تشخيص ندهيم کدام اقدام و کدام موارد به عنوان اقدام آني تلقي بشود خود خطاي استراتژيک است . وي افزود‌: اين اشکال اکنون در نظام تصميم گيري ما وجود دارد‌، خيلي از افراد فکر مي‌کنند که اکنون متوجه مسائل هستند ولي هنگامي‌که پاي مشاوره و تصميم گيري مي‌رسد با کمال تعجب و تلخي معلوم مي‌شود که اولويت‌ها را تشخيص نداده‌اند و هر کدام مطالبي را مطرح مي‌کنند که بعضي از آنها علي‌رغم مهم بودن ولي اهم نيستند. بنابراين از بعد مديريت استراتژيک تشخيص اقدامات آني و متعاقباً اولويت‌ها در چنين شرايطي مهم است . رئيس فراکسيون اصولگرايان مستقل مجلس هفتم اظهار کرد: چون بازسازي شرايط قطعا امکان پذير نيست و مستلزم زمان است در چنين حالتي مهم اين است که نظام سياستگذار کلان ما ضمن درک صحيح از شرايط و يک اجماع به تشخيص اهم بپردازد . خوش‌چهره با بيان اينکه اقدامات آني جلوگيري از خونريزي است گفت: تجربه نشان داده که اگر نتوان اقدامات آني را به درستي تشخيص داد متضرر مي‌شويم. يکي از اين اقدام آني جلوگيري از تضعيف بيشتر پول ملي است که در يک شيب تند قرار دارد و اگر کاهش ارزش پول ملي کنترل نشود به سقوط پول ملي منجر مي‌شود. سقوط پول ملي در عين ناباوري مي‌تواند به فروپاشي اقتصاد بينجامد.

وي تصريح کرد: تجربه جهاني نشان داده که کشورهايي که علي‌رغم قدرت و بنيه قوي اقتصاد دچار اختلال شده بودند بي‌توجهي به پول ملي باعث سقوط اقتصاد شد. تجربه اي که حتي در فروپاشي شوروي علي‌رغم داشتن معادن‌، نفت فراوان‌، صادرات نفت‌، صنايع سنگين و تجهيزات نظامي‌آنچه که منجر به فروپاشي اقتصاد شوروي شد سقوط پول ملي بود .

وي با انتقاد از بازي اين روزهاي دولت با نرخ ارز گفت‌: بازي خطرناک دولت با نرخ ارز که به تضعيف پول ملي منجر شد اين در دستور کار سياسي قرار نگرفته و هنوز هم هيچ اقدام بنيادي براي بهبودي اين موضوع را شاهد نيستيم اگر چه اقداماتي را براي نوعي آرام‌سازي شاهد هستيم اما اينها بنيادي نيست و بازسازي ارزش پول ملي بايد در دستور کار قرار بگيرد . وي گفت‌: اگر به پول ملي که علت اصلي بقا و دوام اقتصاد است کم‌توجهي بشود و عوامل درون‌زا و برون زاي آن شناسايي نشود بقا و دوام اقتصاد ما به خطر مي‌افتد. وي تاکيد کرد: اقداماتي که به خروج از برون رفت از وضعيت فعلي منجر مي‌شود را بازسازي اعتماد بازار سرمايه‌، فعالين اقتصادي و آحاد مردم مهم است. نگراني از کاهش ارزش پول ملي مي‌تواند فضايي را ايجاد کند که خيلي از افراد براي جلوگيري از خسارت‌هاي ناشي از سقوط ارزش پول ملي به سمت تقاضاهايي روي بياورند که اين تقاضا‌ها خود مي‌توانند ضربه شکنده اي به اقتصاد بزند. که مي‌توان هجمه به سوي مواد غذايي و ذخيره‌سازي آن را نام برد .

اين نماينده مجلس هفتم گفت: بايد قيمت اقلام اساسي کاهش يابد تا اين تورم افسار گسيخته بيش از اين شلاق‌هاي خودش را بر پيکر طبقات محروم جامعه وارد نکند . او اعتقاد دارد‌: حمايت از توليد‌، کمک به کاهش قيمت اقلام اساسي و به نوعي جيره‌بندي مواد غذايي مختلف بايد در دستور کار قرار بگيرد‌. در کنار رکود شديدي که اکنون در اقتصاد حاکم بوده علي‌رغم اينکه پيامدهاي مختلفي دارد اما اقدام آني تبعات ناشي از تعطيلي‌هاست که اشاره شد. وي يکي از تبعات چنين تعطيلي‌هايي را حجم بالاي بيکاري خواند و گفت‌: در فضاي اقتصادي کنوني هر نوع بيکاري جديد و هر انسان بيکاري مي‌تواند يک بمب انساني باشد که عملکرد آن در حوزه سياسي‌، اجتماعي‌، اقتصادي و حتي امنيتي مي‌تواند خطرناک باشد بنابراين حتما بايد در چنين مقطعي مخصوصا مجلس با وضع قانوني که مکلف کند تا پايان سال اجازه هيچ نوع اخراجي را به واحدهاي دولتي و غيردولتي ندهد و براي عملياتي شدن چنين تصميمي هم بايد اقدامات لازم را انجام دهند . وي افزود‌: اشتباه استراتژيکي که بعضي از افراد با اطلاعات نادرست از اقتصاد در حوزه ارزش پول ملي دارند فاجعه بار است‌. اين ايده که با کاهش ارزش پول ملي افزايش صادرات صورت مي‌گيرد بدون اينکه متوجه چنين متغيري با شرايط اقتصادي کشور تطبيق دارد و چنين کاري چه آثار سوئي دارد به نحوي زمينه‌ساز چنين اتفاقي بودند .

اين استاد دانشگاه گفت: متاسفانه اين تفکر در بين برخي سطوح تصميم گيري رخنه کرده و حتي از افزايش قيمت به بالاي 3000 تومان هم نگران نيستند در حالي که توجه ندارند در حالت سقوط ارزش پول ملي براي دلار هر قيمتي مي‌توان تصور کرد که به مفهوم تنظيم نرخ واقعي ارز نيست‌. و اين استدلال‌ها مي‌تواند مغرضانه باشد .

وي با انتقاد از برخي سياسي کاري‌ها گفت‌: شرايط فعلي به افزايش توان و ظرفيت‌هاي کارشناسي احتياج دارد و از چنين فضايي نبايد براي تضعيف رقبا استفاده کرد چون فضاي شکننده باعث خواهد شد که نه تنها دولت بلکه کل نظام و آحاد مردم متضرر شوند‌. بنابراين هم افزايي و ارائه راه حل‌هاي عالمانه يک ضرورت استراتژيک هست .